Стартаптарға инвестициялау: Ерте кезеңдерден 'Единорогтарға' дейін

Кейбір адамдар стартаптарға инвестиция салу қиын деп санайды. Бірақ кәсіби инвесторлар негізгі мәселе – бір күні «единорогқа» айналатын жоғары әлеуетті стартапты табу екенін біледі. Міне, болашақ единорогтарды қалай тауып, оларға инвестиция салуға болады.

Стартап дегеніміз не?

Стартап — жас жекеменшік компания (5-10 жылдан жас), қолданыстағы нарыққа заманауи бизнес шешімдерін ұсынады. Әдетте, стартаптар алғашқы кезеңдерде кіріс әкелмейді, сондықтан олар әртүрлі көздерден инвестиция іздейді. Бұл кезде венчурлық инвесторлар маңызды рөл атқарады.

Стартаптың даму кезеңдері

Стартаптың өмірлік циклі бастамашыл кезеңнен (Pre-Seed) жетілген кезеңге (Series D немесе Pre-IPO) дейін созылады және әрбір кезеңде капитал тартуға мүмкіндік бар. Ерте кезеңдер — Pre-Seed және Seed — инвестиция үшін ең тәуекелді болып саналады; стартаптар көбінесе бәсекелестік, қате бизнес-модель немесе нарықтағы сұраныстың болмауы себепті сәтсіздікке ұшырайды.

• Pre-Seed және Seed кезеңдері: Бұл кезеңде стартаптар нарықты зерттеу мен Minimum Viable Product (MVP) әзірлеу үшін қаражат тартады. Инвестиция бұл кезеңде өте тәуекелді.
• Series A: Стартаптар үшін алғашқы ірі қаржыландыру кезеңі, бұл кезеңге өту Seed-тен кейінгі дамуға негіз болады.
• Series B: Бұл кезеңде компанияда тұрақты тұтынушылар және тұрақты табыс көзі бар. Компания нарық сұранысын ескеріп, өнімді жетілдіре түсуді мақсат етеді.
• Series C: Бұл сатыда дамыған стартаптар өсу қарқынын күшейту, жаңа нарықтарды игеру және IPO-ға дайындалу үшін инвестиция тартады.
• Series D және одан әрі: Стартап нарықтағы орнын нығайтып, масштабын кеңейтеді.

Стартапты бағалау жолдары

Жеке инвесторлар үшін ерте кезеңдегі стартаптарға инвестиция салу мыналарды мұқият қарастыруды талап етеді: команда, өнім, нарық, қаржылық көрсеткіштер және бәсекелестер. Әр бағытқа егжей-тегжейлі тоқталайық.

Команданы бағалаудағы негізгі аспектілер

• Тәжірибе және сараптама: Құрылтайшылардың өз саласында жеткілікті тәжірибесі және ұсынатын технологияларды терең меңгергенін тексеріңіз.
• Іскерлік нәтижелер: Бұрынғы бизнестегі табысты іске асыру команданың жетістікті қайталау әлеуетін көрсетеді.
• Командадағы ынтымақтастық: Әңгімелесу немесе әлеуметтік желідегі өзара әрекетті бақылау маңызды.
• Дағдылар мен олардың толықтығы: Дағдылардың бірін-бірі толықтыратынын және жетіспейтін салаларды жабу стратегиялары бар-жоғын бағалаңыз.
• Маркетингтік құзыреттер: Құрылтайшыларда сандық арналары бар мықты маркетинг және сату стратегиялары болуын тексеріңіз.

Өнім мен нарық

• Бәсекелік артықшылық: Стартап нарықта өзгеше болуы керек. Олардың бәсекелестерден айырмашылығы қандай? Бұл инновациялық технология, ерекше іскерлік модель немесе ерекше клиенттерге қызмет көрсету болуы мүмкін. Құрылтайшылар бұл артықшылықты айқын әрі дәлелді жеткізе білуі керек.
• Нарықты түсіну: Нарықтың терең сараптамасы маңызды. Команда өз бәсекелестерін біле ме? Толыққанды бәсекелестік талдау стартаптың нарыққа стратегиямен кіретінін көрсетеді.

Қаржылық көрсеткіштер

• Нарық көлемі мен өсу әлеуеті: Стартаптың мақсаттарына жетуі үшін нарықтың көлемі жеткілікті ме? Компания үлгісіне сәйкес келетін нарық трендтері расталғаны дұрыс.
• Экономикалық және нарықтық циклдар: Әр түрлі нарықтық жағдайлар стартаптарға қалай әсер ететінін болжап көріңіз. Стартаптың экономикалық дағдарысты жеңуге жоспары бар ма? Әртүрлі жағдайда бейімделе алатын компаниялар көбірек табысқа жетеді.

Жоғары кірісті стартаптарға инвестиция салудың негізгі тәсілдері:

• Бизнес-періштелік: Жеке инвесторлар өз қаражатын стартаптарға алғашқы кезеңде үлес үшін салады.
• Венчурлық капитал: Кәсіби қорлар перспективті стартаптарға елеулі қаражат салып, олардың өсуін қолдайды және үлес пен жоғары табыс күтеді.
• Жекеменшік үлес қорлары: Кәсіби басқарылатын қорлар портфельге стартаптарды енгізіп, әртараптандыруды қамтамасыз етеді.
• Тікелей инвестициялар: Жеке адамдар немесе компаниялар стартаптарға тікелей қаржы салады да, құрылтайшылармен тығыз байланыс орнатады.
• Екінші нарықтар: Кейбір платформалар инвесторларға IPO-ға дейін стартаптардың үлестерін сатып алуға не сатуға мүмкіндік береді, бұл өтімділікті арттырады.

Сонымен қатар, инвестициялаудың тағы көптеген жолдары бар, мысалы краудфандинг платформалары арқылы. Бұл венчурлық инвестицияларды демократиялаштыруға көмектеседі.

Единорогтар дегеніміз не?

Единорог — 1 миллиард АҚШ долларынан жоғары бағаланатын жекеменшік стартап. Мұндай компаниялар әдетте инновациялық салаларда жұмыс істейді, нарықты түбегейлі өзгертетін бизнес-үлгі арқылы әрі ірі инвестициялардың көмегімен тез өседі.

Біздің портфеліміздегі единорогтардың бірі – Илон Маск иелік ететін SpaceX. Ол туралы мұнда толығырақ оқи аласыз.

Единорогтарға инвестициялауға арналған платформаны таңдағанға дейін өз мақсаттарыңыз бен тәуекелге бейімділігіңізді мұқият талдаңыз. Единорогтарға инвестициялау терең талдауды қажет етеді, себебі мұндай компаниялар жоғары табысты әлеуетті де, айтарлықтай тәуекелді де біріктіреді. Инвесторлар келесі негізгі факторларды ескергені жөн:

• Нарық әлеуеті: Нарық көлемі мен даму динамикасын бағалаңыз.
• Бизнес-модельдің өміршеңдігі: Масштабтаудың, табыстылықтың және ұзақ мерзімді табысқа жету жолын талдаңыз.
• Бәсекелестік: Бәсекелестік деңгейін және оның компанияның өсуіне ықпалын бағалаңыз.
• Басқарушы команда: Компания басшыларының тәжірибесі мен жетістіктері оның болашағын айқындайды.
• Қаржылық тұрақтылық: Табыстың өсуі, ақша ағыны және қарыз көрсеткіштерін зерттеңіз.
• Шығу стратегиясы: IPO немесе сату сияқты мүмкін болатын шығу жолдарын қарастырыңыз.

Raison арқылы стартаптарға инвестиция жаңа технологияларға қол жеткізу және жоғары табыс алуға мүмкіндік береді.

Жеке технологиялық компаниялардың үлестерін бізбен бірге сатып алғыңыз келе ме? Мұнда хабарласыңыз

Ескерту: «Тауарлық белгінің қолданылуы тек ақпараттық мақсатта көрсетіледі және ешқандай түрде қолдау немесе серіктестік қатынастарын білдірмейді. Сонымен қатар, бұл ақпарат тек ақпараттық сипатта берілген және қандай да бір құнды қағаздарды сатып алу туралы ұсыныс немесе оларды сатуға, жазылуға, сатып алуға шақыру болып табылмайды».