Жеке компанияларға инвестициялар неге танымал болып келеді?

Жеке компанияларға инвестициялау биржалық құралдарға инвестиция салумен салыстырғанда азырақ талқыланады. Алайда олардың көптеген артықшылықтары бар (және бұл тек жоғары табыс әлеуеті ғана емес). Андрей Березин (Raison Asset Management) – Pre-IPO инвестициялары несімен қызықты?

Өткен жылы көптеген инвесторлар АҚШ-тың қор нарығына келді. Қор нарығы тез құлдырады, кейін сондай жылдам өсті; электромобиль өндірушісі Tesla-ның акциялары он есеге өсті, ал круиз компаниясы Carnival-дың акциялары 2,5 есеге арзандады. Барлығы дерлік «қор нарығындағы ойын» туралы айта бастады. Венчурлық инвестициялар, яғни жеке компанияларға салынатын инвестициялар, қоғам назарына азырақ ие болды. Дегенмен, олар да танымалдық пен нарықтағы үлесін арттыра түсті.

Факт: жеке нарық ашық бағалы қағаздар нарығынан маңыздырақ. Мысалы, 2017 жылы Morgan Stanley сарапшылары жеке компаниялардағы мәмілелер көлемі $3 триллионға жеткенін, ал биржалық мәмілелер көлемі $1,5 триллион болғанын көрсетті.

Жиырма жыл бұрын жағдай керісінше еді: венчур қорлары негізінен жария етілмеген компанияларға жеке капиталға инвестиция салды. Сақтандыру компаниялары, банктер, зейнетақы қорлары және жекелеген инвесторлар көбінесе биржадағы акцияларды сатып алуды жөн көрді. Алайда соңғы жиырма жылда бәрі өзгерді – жеке капиталға инвестициялар барған сайын танымал болып келеді. McKinsey & Company деректеріне сүйенсек, 2000 жылдан бері жеке капиталға инвестиция көлемі сегіз есеге өсті, ал қор нарығының капитализациясы үш есеге ғана артты.

Жеке капиталға маманданған инвестициялық қорлардың саны да көбейді. Он жыл бұрын олар $1,6 триллион активті басқарса, бүгінде бұл көрсеткіш $4,5 триллионға жеткен. Deloitte мамандары бұл көрсеткіш 2025 жылға дейін $5,8 триллионға жетеді деп болжайды.

Жеке капиталға инвестициялаудың таралуы артып келеді. Өткен жылы институционалды инвесторлардың – зейнетақы қорлары, сақтандыру компаниялары, банктер және т.б. – 66%-ы өз портфельдерінде жеке компаниялардың акцияларын ұстаған. Сонымен қатар, мекемелердің үштен бірі инвестиция көлемін арттыруды жоспарлаған.

Жеке инвесторлардың да жеке компанияларға деген сұранысы өсіп келеді. Соңғы екі жылда бүкіл әлем бойынша pre-IPO бойынша Google сұраныстары 600%-ға артты.

Сонымен, неге жеке компанияларға инвестициялау танымал болуда?

Инвесторлар жоғары табысқа ұмтылады.

Жеке компаниялардағы акциялар ашық нарыққа қарағанда жоғары табыс береді. Cambridge Associates сарапшылары жеке капиталға инвестициялар ірі нарық индекстеріне қарағанда табыстылығы жоғары екенін есептеді.

Бұл орташа көрсеткіштер, ал инвесторлар ең көп табысты жеке технологиялық компаниялардың, яғни IT, финтех, биотехнология, электрондық коммерция және т.б. секторлардағы компаниялардың акцияларынан көреді. Мысалы, 2018 жылғы наурызда DoorDash мейрамханаға жеткізу қызметінің акциялары $5,50 тұрды. Компания өткен жылдың соңында биржаға шықты, бүгінде оның акциялары $136 бағамен саудалануда. Компания жеке болған кезде, екі жыл бұрын DoorDash акцияларын сатып алған инвесторлар бүгінде 2 370% табысқа қол жеткізген болар еді. Толығырақ мақаланы pro.rbc сайтынан оқи аласыз.