Тапсырыстарды өңдеу және үздік орындау саясаты

1. Кіріспе

1.1. Жалпы

Тапсырыстарды өңдеу және үздік орындау саясаты (Саясат) Қолданылатын заңнама талаптарына сәйкес әзірленген.

Компания осы Саясаттың тиімділігін төмендегі мақсаттар үшін кемінде жылына бір рет қарап, қадағалап отырады:

• осы Саясатқа қажетті өзгертулерді анықтау және енгізу;
• Саясаттың мақсатқа сәйкес келуін қамтамасыз ету; және
• Саясаттың Қолданылатын заңнама өзгерістеріне сәйкестігін қадағалау.

Саясаттың ең өзекті нұсқасы Компанияның веб-сайтында қолжетімді.

Компания Клиенттерге осы Саясатқа енгізілген маңызды өзгерістер туралы Клиенттің электронды поштасына 14 күнтізбелік күн бұрын хабарлама жіберу арқылы ескертеді.

Бұл Саясат келесі Инвестициялық қызметтерге (Қызметтерге) қолданылады:

• Клиенттер атынан тапсырыстарды орындау; және
• Клиент тапсырыстарын қабылдау және беру.

Бұл Саясат Кәсіби Клиенттерге немесе Бөлшек Клиенттерге (Клиенттерге) Қызметтер көрсету кезінде қолданылады. Клиенттерге Компаниядан олардың Клиент мәртебесі туралы ресми хабарлама жіберілуі тиіс.

Бұл Саясат келесі қаржы құралдарына (Құралдарға) қолданылады:

• Ақшалай акциялар;
• Облигациялар;
• OTC деривативтері;
• Биржада сатылатын деривативтер.

1.2. Қолданылу аясымен мақсаты

Бұл Саясат Компанияның Клиенттерге Құралдарды сатып алу немесе сату кезінде Үздік орындауды (Best Execution) қалай қамтамасыз ететінін сипаттау мақсатында әзірленген.

Компания Қызметтер ұсынған кезде, реттеушілік Үздік орындау міндеті бар не болмаса жоқ екеніне қарамастан, Клиенттердің мүдделеріне сәйкес адалдықпен, әділ және кәсіби түрде әрекет етеді.

1.3. Клиенттің келісімі мен жауапкершілігі

Клиенттер Компанияға тапсырыс берген кезде, осы Саясаттың және Компанияның Қызмет көрсету шарттарының талаптарына келісім береді. Клиенттің келісімі Клиенттік келісім арқылы ресми түрде алынады.

Қолданылатын жағдайда, Компанияның Клиентке Үздік орындауды реттеуші талаптарға сәйкес қамтамасыз ету міндеті тек сол реттеуші талаптармен немесе Компания мен Клиент арасындағы өзге келісім-шарт талаптарымен шектеледі және Компанияның қандай да бір фидуциарлық жауапкершілігін білдірмейді.

Клиент Инвестициялық шешімдері үшін жауап береді және Компания бұл шешімдердің салдарынан келген нарықтық шығын үшін жауапты болмайды.

Клиенттер осы Саясатқа қатысты барлық сұрақтарын Компанияға жолдай алады:

Email: [email protected]

Пошталық мекен-жай: 55/22 Mangilik El даңғылы, 148-кеңсе, Есіл ауданы Z05T3F5 Астана, Қазақстан

1.4. Анықтамалар мен мағыналар

"Қолданылатын заңнама" – Компанияның қызметіне қатысты АХҚО Ережелері мен Нұсқаулықтар, Қазақстан ұлттық заңнамасы және халықаралық заңнамалар мен стандарттар.

"Үздік орындау (Best Execution)" – Клиент тапсырыстарын орындау немесе оларды орындалу үшін басқа ұйымдарға беру кезінде ең жақсы нәтижеге қол жеткізу үшін барлық тиісті шараларды қабылдауды білдіреді. Бұл үшін Компания орындау факторларының кешенін ескеріп, олардың салыстырмалы маңыздылығын Клиенттің жіктелуіне, Құралдарға және Компания әрекет ететін нарықтарға байланысты анықтайды.

"Клиенттер атынан тапсырыстарды орындау" – Компания Клиенттер атынан Құралдарды сатып алу немесе сату келісімдерін жасасатындығын білдіреді.

"Клиент тапсырыстарын қабылдау және беру" – Компания Клиенттің тапсырысын алып, оны брокерге орындауға немесе әрі қарай орындалу үшін береді. Мысалы, Компания Құралдар листингтелген сауда алаңына мүше болмаса осындай жағдай болуы мүмкін.

Осы Саясат аясында, егер өзгеше көрсетілмесе, Клиенттер атынан тапсырыстарды орындау Клиент тапсырыстарын қабылдау мен беруді қамтиды.

"Ақшалай акциялар" – акциялар, варранттар, депозитарлық қолхаттар, акцияларға арналған КҚС-лар (CFD) кіреді.

"Облигациялар" – корпоративтік және мемлекеттік облигациялар, конвертацияланатын және айырбасталатын облигациялар, активпен қамтамасыз етілген бағалы қағаздар, депозиттік сертификаттар, құрылымдық берешек бағалы қағаздары кіреді.

"OTC деривативтері" – OTC опциондары, OTC форвард мәмілелері, OTC своптар кіреді.

"Биржада сатылатын деривативтер" – биржада сатылатын фьючерстер мен опциондық келісімшарттар және биржада сатылатын айырмашылық келісімшарттары кіреді.

"Нарық сағаттары" – Raison App арқылы ұсынылатын Құралдардың сауда алаңдарының ашық уақыты. АҚШ құралдары үшін: 9:30-дан 16:00-ге дейін, Шығыс стандартты уақыты.

2. Үздік орындау

2.1. Орындау факторлары

Клиентке Үздік орындауды қамтамасыз ету мақсатында Компания келесі Орындау факторларын және олардың маңыздылығын қарайды:

• Құралдың бағасы;
• шығындар, оның ішінде жасырын шығындар (мысалы, нарыққа ықпалы), тікелей сыртқы шығындар (мысалы, 
биржа немесе клиринг алымдары);
• орындау жылдамдығы;
• орындалу және есеп айырысу ықтималдығы;
• Клиент үшін орындалған тапсырыс көлемі және оның орындау бағасына әсері;
• Операцияның сипаты;
• осы Операцияны орындауға қатысты басқа да кез келген ескерілетін мән-жайлар, яғни Клиент Операциясының нақты белгілері орындауға қалай әсер ететінін және нарықтағы ықпалды.

Жалпы, баға Клиенттер үшін ең маңызды орындау факторы болады. Дегенмен, өтімділігі төмен нарықтарда негізгі орындау факторлары өзгеруі мүмкін. Мұндай жағдайда орындалу ықтималдығы аса маңызды болады.

2.2. Орындау факторларының салыстырмалы маңыздылығы

Үздік орындау қамтамасыз ету кезінде Бөлшек және Кәсіби Клиенттер үшін басымдық негізгі Құрал бағасы мен орындау шығындарының (нарық алаңы, клиринг және есеп айырысу алымдары және басқа үшінші тұлғаларға төленетін кез келген төлемдерді қоса) сомасына – жалпы қарастырылымға беріледі.

Бөлшек Клиенттер үшін, басқа факторларға бірінші баға және шығындар қарастырылымнан гөрі басымдық тек сонда берілуі мүмкін, егер олар Үздік нәтижеге қол жеткізуге көмектессе.

2.3. Ерекше нұсқаулар

Компания Клиенттен тапсырысты (немесе оның нақты бөлігін) орындау тәртібі бойынша нақты нұсқау (Ерекше нұсқау) алғанда, тапсырыс осы нұсқауларға сәйкес орындалады.

Ерекше нұсқауларға тапсырысты белгілі бір сауда алаңында, белгілі бір уақытта немесе белгілі бір бағамен орындауға ұсыныстар жатады.

Компания тапсырыстың (немесе оның бөлігінің) қатысты Ерекше нұсқауларға сәйкес орындаған жағдайда, Компания осы нұсқауларға сәйкес орындалған бөлігінің үздік орындау міндетін орындаған болып саналады.

Клиент тапсырыстың тек нақты бөлігіне Ерекше нұсқау берген жағдайда, Компания осы Саясатты Ерекше нұсқауға жатпайтын басқа бөліктерге қолданады. Ерекше нұсқаулар Компанияға тиісті Үздік орындау шараларын қолдануға кедергі келтіруі мүмкін.

2.4. Орындау әдістері

Компания Клиент тапсырыстарын Raison App мобильді қосымшасы (Raison App) арқылы орындайды. Компания Клиент тапсырмасын келесі әдістердің біреуін немесе бірнешеуін біріктіріп орындайды:

• Тікелей орындау:
Компания өз мүшесі не қатысушысы болған бір немесе бірнеше сауда алаңдарында тапсырыстарды тікелей орындай алады.
• Ішкі орындау:
Компания тапсырысты ішкі орындауды орындай алады, егер Компания орындау орнын өз қалауымен таңдап, кез келген мүдделер қайшылығын ескере отырып және оны болдырмау немесе басқару арқылы, Клиенттің мүддесіне орай тиімді болатын болса.
• Жанама орындау:
Компания Құралдар саудаланатын алаңға мүше немесе қатысушы болмаған жағдайда, Компания Клиент тапсырыстарын осы сауда алаңында жүзеге асыру үшін келісім-шарт жасалған брокер(лер)дің қызметтерін пайдаланады. Брокер бұйрысты басқа брокерге жібере алады. Сонымен қатар, Брокер мәмілені сауда алаңы шегінен тыс орындай алады.

Компания Клиенттің тапсырмасын орындауда тек Клиенттің мүддесі үшін ең қолайлы жағдайларда өзімен байланысты тұлғаны пайдалана алады және ықтимал мүдде қайшылықтарынан сақтандырады немесе тиісінше басқарады.

Сауда алаңдарында, Брокерлерде немесе Компанияның өз жүйесінде (мысалы, жарықтың өшуі немесе техникалық жүйелерге қолжетімділіктің төмен болуы сияқты) ақау туған жағдайда, тапсырыстарды осы Саясатта көрсетілгендей орындау мүмкін емес немесе орынсыз болуы мүмкін. Компания бұл жағдайда Клиент үшін ең тиімді нәтиже алу үшін барлық мүмкін шараларды қабылдайды.

2.5. Рисксіз принципал және агенттік орындау

Рисксіз принципал орындау – Компания Клиенттен тапсырма алып, оны нарықпен бір уақытта және бірдей көлемде ұсынуы, нәтижесінде Компания Клиент пен нарыққа қарсы тарап болады, бірақ тапсырысты орындау барысында ешқандай нарықтық тәуекелге ұшырамайды. Екі мәміле бір уақытта орындалады және Компания бағада пайда таппайды (немесе шығын шекпейді), тек алдын ала жарияланған комиссия, алым немесе төлемді қоспағанда.

Агенттік орындау – Компания Клиенттен тапсырма алып, оны нарықта тікелей Клиент атынан және оның есебінен орындайды (Компания операцияның қарсы тарапы болмайды).

2.6. Орындау алаңдары

Үздік нәтижеге жету үшін Компания тапсырыстарды келесі орындау алаңдарының (Орындау алаңы) бірінде немесе бірнешеуінде орындауы мүмкін:

• Реттелген нарықтар;
• Көпжақты сауда қондырғылары («MTF»), реттелген нарықтардан бөлек;
• Жүйелі ішкі орындаушылар (SI);
• Нарық жасаушылар;
• басқа өтімділік провайдерлері.

Компания Клиенттерге үздік орындау ұсынуға мүмкіндік беретін Орындау алаңдарын таңдайды және орындау факторларын және өзге маңызды мән-жайларды ескереді. Орындау алаңының сапасы осы факторлардың құрамдас мәні бойынша бағаланады. Төменде маңызды факторлардың мысалы келтірілген және бұл тізім уақыт өте шектелмейді.

Негізгі факторларға: алаңның нарықтық үлесі, орындау және есеп айырысу ықтималдығы, орындау құны (жасырын және ашық шығындар), алаңға тапсырыс жіберу жылдамдығы (латенттік уақыты) және алаң сипаттамалары жатады. Көптеген құралдар бойынша нарықты қамту маңызды, бірақ жаңа алаң енгізу орындау сапасын арттыру мүмкіндігіне байланысты қарастырылуы керек.

Компания Орындау алаңдарын кемінде жылына бір рет қарап, алынған орындау сапасын бағалайды.

2.7. Брокерлерді шолу

Брокерді таңдағанда Компания оның Клиенттер үшін үздік нәтиже бере ала ма, соны бағалайды. Осы бағалауда Компания Брокердің үздік орындау талаптарына бағынады ма, или аталмыш талаптарды орындалуға міндеттенеді ме және Компания тапсырыс беретін Брокер тапсырыстар үшін жеткілікті орындау сапасын көрсете ала ма, соны қарайды.

Компания Брокердің орындау сапасын 2.1-бөлімде көрсетілген орындау факторларын ескере отырып, тұрақты түрде бақылап отырады. Бұл факторлардың мәні нарықтық жағдайларға байланысты өзгеруі мүмкін, мысалы өтімділіктің болмауы.

Компания нарықты жыл сайын шолып, басқа брокерлерді таңдап, қолданыстағы Брокерді ауыстыру мүмкіндігін қарастырады. Мұндай шолулар қажет жағдайда күтпеген өзгерістер туындағанда да жүргізілуі мүмкін.

Компания балама брокерлерді қарастырғанда келесі қосымша факторларды ескереді:

• брокердің рұқсаты мен реттелуі бар-жоғы;
• брокердің орнықты және жеткілікті тапсырысты өңдеу мен үздік орындау саясаты;
• брокер Клиент тапсырыстарға қолданатын комиссиялар мен өзге де төлемдер ақылға қонымды ма;
• брокердің Клиент қажет ететін Құралдар бойынша тапсырыстарды тиімді орындау, ресімдеу және есептеу қабілеті;
• Компания қызметкеріне брокерде жұмыс істейтін танысы болған жағдайда туындауы мүмкін мүдделер қайшылығы;
• брокерден басқа қызметтерді (мысалы, кастодиан сақтау) орындау тиімділігі, құны және Клиент үшін негізсіз тәуекелсіздігі;
• брокердің жарияланған метрикалары.

Компания сонымен қатар сауда мәліметтерін кездейсоқ таңдалған саудадан кейін бағалары тиісті диапазонда екеніне көз жеткізу мақсатында тексереді.

Компания қызметкерлері тек келісім алынған брокерлерге тапсырыс бере алады, ерекше жағдайларды қоспағанда. Мақұлданбаған орындау алаңында немесе брокерде мәміле жасау үшін Компанияның жоғары басшылығының алдын ала келісімі қажет.

3. Жалпы шарттар

3.1. Тапсырыстарды басқару және өңдеу

Компания тапсырыстарды жылдам, әділ және шұғыл орындауға мүмкіндік беретін процедуралар мен ұйымдық реттемелерді енгізген. Raison App арқылы берілген тапсырыстар, олардың сипатына немесе көлеміне байланысты қолмен өңдеуді қажет етпесе, дереу орындалуға жіберіледі. Бір Клиенттен түскен тапсырыс Үздік орындауға сәйкес қалыпты тәртіппен орындалып, сол Клиентке бөлінеді.

Тапсырысты орналастыру барысында Компания Клиентке Raison App арқылы сатып алуға немесе сатуға болатын Құралдардың индикативтік бағаларын ұсынады. Бұл бағалар үшінші тараптан беріледі, және Компания оларды бақыламайды. Кейін тапсырыс орындалған кезде Құралдың бағасы өзгеруі мүмкін, бірақ Компания тапсырысты аталмыш уақытта орындатады. Клиент Нарық жұмыс уақытына сәйкес емес уақытта берген тапсырысының баға өзгеруі салдарынан келген шығын үшін Компания жауапты болмайды.

Клиент тапсырысты Компанияға сауда алаңына немесе брокерге жіберілгенге дейін ғана жоя алады. Сондықтан тапсырыс мәліметтерін дұрыс енгізіп, Құралды сатып алуға не сатуға міндеттеме алуға дайын болу өте маңызды.

Компания Клиент атынан тапсырыс орындағанда, келесі ортақ қағидаттарды ұстанады:

• тапсырысты орындау дереу, дәл тіркеліп, бөлінеді;
• Компания бірнеше бірдей тапсырыс алғанда, оларды реттілікпен және жедел орындау, тек тапсырыс ерекшелігі не нарықтық жағдай мүмкіндік бермесе немесе Клиент мүддесіне басқаша талап етілсе;
• Компания Бөлшек Клиенттері үшін тапсырыс орындалуына кедергі келтіретін жағдайлар туралы дереу хабарлайды; Кәсіби Клиенттерге мұндай ақпарат үздік ұмтылыстар арқылы беріледі;
• Компания орындалған тапсырыстың есеп айырысуын өз қарауында болғанда, кез келген Клиент Құралы немесе Клиент ақшасын есеп айырысудан кейін тиісінше және дереу Клиент шотына жеткізілуін қамтамасыз етеді;
• Ашық Клиент тапсырыстары туралы ақпарат заң аясында құпия сақталып, оны теріс пайдаланудан сақтауға барлық шаралар қолданылады.

3.2. Сауда қателері

Сауда қателері кейде болуы мүмкін, сондықтан Қызметкерлерге қойылатын талаптар:

• қатені мүмкіндігінше тез анықтау;
• қатені түзету;
• мұндай қателіктерді болдырмау үшін тиісті шараларды қабылдау.

Қате орын алғанда бұл туралы дереу Комплаенс-офисерге хабарлау міндетті. Қателер толық сипаттамасы Сауда қатесі формасына енгізіліп, Компанияда сақталады. Компания қателерді:

• Клиент(тер)ге хабарлау қажет қателер;
• Компанияға немесе Клиент(тер)ге шығын алып келетін жүйелі әлсіздіктер;
• Капитал жоспары үшін қателіктер құнын анықтау;

анықтау үшін талдайды.

Компания сауда қателерінен пайда табуға жол бермейді. Егер Клиент шығын шексе, оны Компания өтейді, ал егер табыс алынса, ол Клиентке беріледі.

3.3. Әділ бөлу

Компанияның бөлу процедурасы жедел, тиімді және әділ.

Процедура келесідей:

• Құрал дереу бөлінеді;
• Құрал берілген ниетке сәйкес бөлінеді;
• Бөлу әділдікпен және біркелкі жүргізіледі, Компания өзіне немесе кім үшін мәміле жасаса да, артықшылық бермейді;
• Мүмкін болған жағдайда, Құралдар пропорционалды түрде (pro-rata) бөлінеді;
• Пропорционалды бөлу мүмкін болмаса, Компания Құралды (көлем әрі алынған орташа баға тұрғысынан) мүмкіндігінше әділ бөледі, бастапқы тапсырыстардың және орындалған мәміле көлемінің арақатынасына қарайды (1).

3.4. Агрегация

Компания Клиенттік тапсырысты немесе өз есебіне мәмілені басқа Клиент тапсырысымен немесе өз мүддесіне жасалатын мәмілемен келесі шарттар орындалмаса біріктірмейді:

• Тапсырыстар мен мәмілелерді біріктіру нәтижесі Клиенттердің ешқайсысын қолайсыз жағдайға ұшыратпау ықтималдығы;
• Біріктіру нәтижесінде жеке Клиент тапсырысы бойынша қолайсыздық тууы мүмкін екенін Компания біріктірілетін Клиенттерге ескертеді (2);
• Компания бөлудің болашақ негізін және әр Клиенттің жеке басын тапсырыс болғанға дейін жазып алады;
• Біріктірілген тапсырыстар мен мәмілелер әділ бөлінеді.

(1) Мысалы, екі қор бір акцияны сатып алғысы келеді: біреуі ірі, екіншісі шағын көлемде (яғни қорлардың өзара өлшемдері немесе қаражаттың түсу уақыты әртүрлі). Егер аз көлемде ғана акция алынған болса, оны шағын тапсырысқа бөлу қисынды, егер бұл акцияны сақтау мүмкін болмаса.

(2) Клиенттік келісімді қайта қарастыру кезінде, осындай шарттың қосылғанына немесе бар екеніне көз жеткізу қажет.

3.5. Саудадан кейінгі рәсімдер

Компания Клиент үшін Инвестицияға қатысты Мәміле жасаған жағдайда, орындалған күннен бастап 2 жұмыс күнінен кешіктірмей Клиентке растау жазбасын береді.

Сауда растау жазбасында мәміле туралы мәліметтер және мынадай жалпы ақпарат болуы тиіс:

1. Компанияның атауы және мекен-жайы;
2. Компания Мәмілені принципал немесе агент ретінде орындағаны;
3. Клиенттің аты, шот нөмірі немесе өзге идентификатор;
4. Инвестиция немесе Қордың сипаттамасы, инвестицияланған сома немесе бірлік саны;
5. Мәміленің сату не сатып алу болғаны;
6. Мәміленің орындалу бағасы немесе Бірлік бағасы;
7. Қажет болған жағдайда, мәміленің тек орындау үшін жасалғаны туралы мәлімет;
8. Мәміле жасалған күн мен уақыты;
9. Төлеуге тиісті толық сома және төлеу мерзімі;
10. Мәмілемен байланысты Компанияның алымы, соның ішінде комиссия, маржа, жеңілдік, төлемдер, салықтар немесе баждар;
11. Басқа тұлғамен бөлісетін төлемнің мөлшері немесе ол сұраныс бойынша ұсынылатыны туралы айту;
12. Коллективтік инвестициялық қорлар үшін мәміле бағасы алдыңғы немесе келесі баға негізінде орындалғаны туралы ескерту.

Компания Клиент сұранысы бойынша (6) және (10) тармақтарды бір бағада біріктіріп көрсете алады.

Деривативтер бойынша мәмілелерге қатысты Компания қосымша келесідей ақпарат енгізеді:

• деривативтің өтеу, жеткізу не аяқталу күні;
• опцион үшін орындау күні немесе соңғы орындау күні;
• орындау базалық активті сату немесе сатып алуға алып келетіндігі;
• опционның страйк бағасы;
• ашық фьючерстік позиция жабылған жағдайда, позициядағы әр келісімшарт туралы және жабу нәтижесінде Клиент алған пайда немесе шығын туралы барлық қажетті мәліметтер (айырмашылық есебі).

Компания Кәсіби Клиент немесе Нарықтық қарсы тараппен мәмілелер туралы есепті өзгеше форматта ұсыну туралы келісім жасай алады.

3.6. Орындау шығындары

Қызметтер ұсыну барысында Компания Клиенттен алым, комиссия, маржа не орындау бағасына спред алуы мүмкін.

3.7. Ынталандырулар

Компания комиссияларын Брокер(лер)ге қатысты әділетсіз артықшылық бермейтіндей құрылымдайды және бақылайды. Компания үшінші тараптан төлем қабылдамайды немесе Қолданылатын заңнамаға сай келмейтін ынталандыруларды алмайды және орындайтын алаңдардан осындай төлемдер алатын болса, Клиенттерді тиісті түрде хабардар етеді.

Компания әртүрлі Брокерлерге қатысты әртүрлі төлем қолданса, Клиенттерге таңдаудың артықшылығы мен кемшіліктерін толық түсіндіру мақсатында бұл айырмашылықтарды егжей-тегжейлі түсіндіреді.

3.8. Есепке алу

Сауда жазбалары ай сайын жүргізіліп және тексеріліп отырады.